Πέτρος Μάρκαρης - Παλιά, πολύ παλιά

Είναι το πρώτο βιβλίο του Μάρκαρη που διαβάζω και μου φάνηκε εξαιρετικά καλό για το είδος του, δηλαδή κλασσικό αστυνομικό νουάρ. Συνοπτικά η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από έναν έλληνα αστυνομικό –τον απ’ότι καταλαβαίνω μόνιμο ήρωα του Μάρκαρη Αστυνόμο Χαρίτο - που κάνει τις διακοπές του στην Κωνσταντινούπολη όταν «αναγκάζεται» να ασχοληθεί με μία υπόθεση δολοφονίας στην οποία ο βασικός ύποπτος είναι μία ηλικιωμένη Ελληνίδα που επιστρέφει στην Πόλη μετά από μισό αιώνα για να κανονίσει τους λογαριασμούς της.

Δύο επιπλέον όμως πτυχές του βιβλίου έχουν σαν αποτέλεσμα να υπερβαίνει το «Παλιά, πολύ παλιά» το είδους του.

Και οι δύο είναι αποτέλεσμα της προσωπικής ιστορίας του Μάρκαρη, Ρωμιού από την Πόλη. Γνώστης μοναδικός της Κωνσταντινούπολης κάνει μία εξαιρετική ξενάγηση στον αναγνώστη του, που φυσικά δεν θα μπορούσε να μη συμπεριλάβει κυρίως σημεία ελληνικού ενδιαφέροντος. Η ξενάγηση πραγματοποιείται στο παρόν με αναπόφευκτες αναφορές στο παρελθόν και έτσι μαθαίνουμε για το ρωμαίικο γηροκομείο, για την εγκατάλειψη κάποιων σχολείων και τις μεταλλάξεις που έχουν συμβεί σε άλλα κοκ. Παίρνουμε επίσης και χρήσιμες πληροφορίες. Για παράδειγμα ο Μάρκαρης μας εξηγεί πώς να παζαρέψουμε σωστά ή πώς να φάμε στην Κωνσταντινούπολη.

Όμως η πιο σημαντική και ενδιαφέρουσα πλευρά του βιβλίου κατά τη γνώμη μου είναι η μοναδική δυνατότητα που έχει ο Μάρκαρης να μας ξεναγήσει στα πιστεύω, τα προβλήματα, τα παράπονα αλλά και τον τρόπο ζωής των Ρωμιών της Πόλης σήμερα αλλά και των συμπατριωτών τους που επέλεξαν να έρθουν στην Ελλάδα. Καθώς μάλιστα στην ιστορία διαδραματίζουν ρόλο και Τούρκοι, μαθαίνουμε αρκετά πράγματα και γι’αυτούς. Όλα αυτά χωρίς καθόλου μελόδραμα και εθνικές κορώνες – μάλλον το αντίθετο!

Ενδιαφέρον, ειδικά την περίοδο που διανύουμε, έχει και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται η Ελλάδα. Η έκδοση που έχω είναι του 2008, υποθέτω πως το βιβλίο γράφτηκε 2-3 χρόνια πριν, την εποχή της ισχυρής Ελλάδας της ΕΕ, της ευρωζώνης, των Ολυμπιακών Αγώνων και της Τουρκίας του ΔΝΤ. Πώς αλλάζουν οι καιροί θα σκεφτείτε όταν διαβάσετε τις αναφορές σε αυτές τις διαφορές και αναλογιστείτε πως τα πράγματα έχουν σε κάποιο βαθμό αντιστραφεί.